Phonk

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Phonk
Pochodzenie

południowe Stany Zjednoczone Stany Zjednoczone, zwłaszcza Houston i Memphis

Czas i miejsce powstania

przełom XX/XXI wieku

Instrumenty

automat perkusyjny, Roland TR-808, sampling, rap

Gatunki pokrewne

hip-hop, lo-fi, Memphis rap, trap

Podgatunki
Drift Phonk
Inne tematy
cloud rap, Memphis rap
Przykładowy utwór

Phonk (alterantywną nazwą jest też Vaportrap) – podgatunek muzyki hip-hopowej i trapowej inspirowany bezpośrednio Memphis rapem z lat '90[1]. Gatunek ten można zaobserwować głównie na platformie SoundCloud oraz na Spotify. Charakteryzuje się nostalgicznymi funkowymi samplami, którym często towarzyszą wokale ze starych rapowych taśm Memphis rapu. Gatunek zazwyczaj pobiera poszczególne dźwięki hip-hopowe z początku lat 90., łącząc je z dźwiękami jazzu i wykorzystuje zniekształcające techniki (takie jak chopped and screwed), aby stworzyć mroczniejszy dźwięk[1][2].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Często określany jako „dźwięk pokolenia Z[1][2], phonk czerpie inspirację z trapowej muzyki pochodzącej z południowych Stanów Zjednoczonych, powstałej w połowie lat 90[2]. Phonk popadł w zapomnienie pod koniec 2000 r., odrodził się na początku 2010 r.

Słowo „phonk” rzeczywiście zostało spopularyzowane oraz ustanowione przez SpaceGhostPurpp'a, który wydał takie utwory jak „Pheel Tha Phonk”, „Bringin 'Tha Phonk” i „Keep Bringin’ Tha Phonk”[3][4]. Kanały na platformach do streamingu filmów, takich jak np. YouTube, przykładowo TrillPhonk, czy Magic Phonk również pomogły w popularyzacji gatunku[5]. Phonk pod kątem charakterystyki opiera się na straszliwych samplach, zniekształconych werblach i niskich tonach w miksie głosów[2]. W latach 2016–2018 phonk był jednym z najczęściej słuchanych gatunków na platformie SoundCloud, a hashtag #phonk był jednym z najpopularniejszych każdego roku[6][7][8].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

„Osobliwością gatunku Phonk jest fakt, że nie jest on zakotwiczony w konkretnej regionalnej „scenie”, wiąże się to z naturą samego SoundCloud jako platformy”[9]. Twórca phonku – Lowpocus – stwierdził w wywiadzie w 2017 r.: „Fascynujące w gatunku phonk, jest to, że zajmujący się nim artyści pochodzą z całego świata: można znaleźć producentów phonku w Kanadzie, Stanach Zjednoczonych, Francji, a nawet w Rosji!”[10].

Charakterystyka grafiki powiązanej z gatunkiem[edytuj | edytuj kod]

Phonk, jako gatunek muzyczny, często reprezentuje się poprzez charakterystyczne grafiki, które towarzyszą jego promocji oraz kulturze fanów.

Grafiki te można rozpoznać po:

  • Wyrazistości kolorów - grafiki związane z phonkiem „rzucają się” w oczy - są pełne kontrastu, abstrakcyjnych wzorów, lecz także nawiązań do kultury ulicznej.
  • Nawiązaniach do „kultury ulicy” - phonk, jako podgatunek gatunków stricte ulicznych, jak rap czy hip-hop wzoruje się na nich w swoich grafikach, na których pojawiają się takie motywy jak graffiti, charakterystyczne typografie związane z street artem oraz ikonografia związana z podziemną sceną muzyczną. Elementy te pomagają w tworzeniu spójnego motywu graficznego dla tego gatunku muzycznego.
  • Elementach związanych z motoryzacją, szczególnie z samochodami - zauważalne szczególnie przy podgatunku, Drift Phonku, który został stworzony z myślą o odtwarzaniu podczas jazdy samochodem. Grafiki z nim związane przedstawiają auta np. podczas jazdy na parkingu podziemnym czy podczas driftingu.

Drift Phonk[edytuj | edytuj kod]

Drift Phonk jest podgatunkiem phonku. Powstał w późnych latach 2010'ych w Rosji. Charakteryzuje go użycie wysokich basów, krowich dzwonków i zniekształconych dźwięków, które sprawiają, że tekst często jest niezrozumiały. Tempo utworów często jest wysokie, a same utwory - rytmiczne. Drift Phonk jest często używany w filmach przedstawiających kulturystykę, driftowanie oraz samochody sportowe, przez co jest popularny wśród internetowych fanów motoryzacji. Gatunek zdobył popularność dzięki TikTokowi w 2020[potrzebny przypis]. Wielu twórców Drift Phonku pochodzi z Rosji. Do pionierów i popularyzatorów zalicza się m.in. takich twórców jak Ghostface Playa, Pharmacist, DVRST i Ya$h. Ze względu na swoją popularność, przekraczającą popularność głównego gatunku, określenie phonk jest często powiązane z Drift Phonkiem. Ze względu na ciągły wzrost popularności Drift Phonku, Spotify wydał w maju 2021 oficjalną playlistę phonku, która prawie w całości składała się z utworów należących do Drift Phonku[potrzebny przypis].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Gavin Haynes, What the phonk? The genre that’s gripping Generation Z, „The Guardian”, 27 stycznia 2017, ISSN 0261-3077 [dostęp 2020-06-24] (ang.).
  2. a b c d Aashna An, The Evolution of Soundcloud’s Popular New Genre: Phonk [online], Lucid Monday, 13 kwietnia 2020 [dostęp 2020-06-24] (ang.).
  3. La vaportrap s’impose en bande son des Internets [online], SURL, 26 października 2017 [dostęp 2020-09-02] (fr.).
  4. Please, Kids. Help Us: What Is “Phonk”? [online], www.vice.com [dostęp 2020-09-02] (ang.).
  5. TRILLPHONK – YouTube [online], www.youtube.com [dostęp 2020-09-02].
  6. SoundCloud » A Throwback to 2016 [online], blog.soundcloud.com [dostęp 2020-09-02].
  7. SoundCloud » The 2017 SoundCloud Playback [online], blog.soundcloud.com [dostęp 2020-09-02].
  8. SoundCloud » The 2018 SoundCloud Playback [online], blog.soundcloud.com [dostęp 2020-09-02].
  9. David Broc, El ‘phonk’, el sonido futurista del ‘hip hop’, triunfa en Internet, „El País”, Madrid, 2 marca 2017, ISSN 1134-6582 [dostęp 2020-06-24] (hiszp.).
  10. Maxime Albors, Lowpocus nous explique pourquoi le phonk est en train de ressusciter [online], Vice, 2 listopada 2017 [dostęp 2020-06-24] (fr.).