Aller au contenu

Fichier:COLLECTIE TROPENMUSEUM Dubbelmasker met verenkostuum TMnr A-11027.jpg

Le contenu de la page n’est pas pris en charge dans d’autres langues.
Une page de Wikipédia, l'encyclopédie libre.

Fichier d’origine(469 × 700 pixels, taille du fichier : 168 kio, type MIME : image/jpeg)

Ce fichier et sa description proviennent de Wikimedia Commons.

Description

Nederlands: MaskerNederlands: Dubbelmasker met verenkostuum

Français : MasqueFrançais : Masque double avec un costume de plumes

Titre
Nederlands: Masker
Nederlands: Dubbelmasker met verenkostuum
Français : Masque
Français : Masque double avec un costume de plumes
Description
Nederlands: Dit verenkostuum en bijbehorend masker zijn afkomstig van de Vili die nabij Cabinda in het uiterste noordwesten van het zuidelijk gelegen Angola, in het grensgebied met Kongo in Afrika wonen. Het is een zeldzaam en bijzonder masker, waarvan niet veel exemplaren (meer) bestaan.

Het ensemble stelt de geest Mavungu, ook wel Makungo of Ndungu geheten, voor. Deze geest vertegenwoordigt de tegenstellingen binnen een samenleving, zoals die tussen man en vrouw, meester en slaaf, jong en oud, jager en prooi en uiteindelijk het goed en kwaad, die het evenwicht in de samenleving dreigen te verstoren. Soms gaat hij tegen deze tegenstellingen in, en andere keren ondersteunt hij ze. Dit dualistische kenmerk is terug te vinden in de twee verschillend geschilderde gezichten van het masker, wat door kenners een januskop wordt genoemd. De veren vormen een veilige plek voor de geest om te verblijven. De overvloed aan veren benadrukt zijn spirituele aanwezigheid.

Rondom de geest bestaan verschillende verhalen of legendes. Daarin staan spanningen tussen hoofdpersonen centraal. Vaak wordt m.b.v. bovennatuurlijke krachten een oplossing verkregen.

Een voorbeeld van het gebruik van het verenkostuum is in vruchtbaarheidsrituelen. Hierbij zou het ene gezicht van het masker dat zijn van de regengeest Nchanga, en het andere van Enomo, verbonden aan het droge seizoen.

Er is ook sprake van het gebruik van het kostuum door een priester tijdens de begrafenisrituelen van hooggeplaatsten, zoals bijvoorbeeld een prinses. Gedurende deze rouwperiode, die gekenmerkt wordt door legale anarchie en onzekerheid, is de priester de vertegenwoordiger van de 'tussenregering' en kan hij alles doen wat hem goeddunkt. Hiermee worden de normale waarden en normen van de samenleving, die later weer moeten worden gerespecteerd, benadrukt.

Mavungu is een van de leidende geestfiguren in de geschiedenis van de Lemba cultus, verbonden met de spanningen van de kusthandel.

Volgens Frobenius (1898, 154 ff) danste een Ndunga masker van Chiosambo aan de Loango-kust tijdens een dodenfeest voor een prinses. Het masker werd gedanst door een hoge priester die gedurende de periode van legale anarchie en onzekerheid voor dat moment regeerde, tijdens de zogenaamde 'tussenregering'. Zo mag hij in deze periode bijvoorbeeld stelen wat hem goeddunkt.

Volgens de originele informatie (136-46) van de verzamelaar, de heer Anema, is de inheemse naam van het masker N'Doenga en is het 'zeer oud, wordt gebruikt om de plaats op te sporen waar de regen is, als het in lange tijd niet geregend heeft. Afkomstig van de omstreken van de Massabe-rivier'. Het masker dateert uit het oude Loango rijk aan de benedenloop van de Kongo-rivier.

Serrurier gaat in 'Dubbelmasker met veerenkleed uit Cabinda' uit van de hypothese dat het dubbelmasker de geesten Nchanga (van de regen) en Enomo (van het droge seizoen) zou moeten voorstellen. Wellicht gaat tegen het einde van het regenseizoen de Nganga (regendokter) met het Enomo-gelaat naar voren om droogte te bezweren en tegen de tijd dat er regen moet komen plaatst hij Nchanga voor zijn gezicht.

Serrurier maakt in zijn artikel melding van een identiek masker in Amsterdam. Dat moet onderhavig exemplaar en/of A-11048 zijn geweest in de periode vóór 1888 toen hij zijn artikel schreef.

Ook in Rotterdam bevinden zich twee van zulke maskers, één daarvan is afgebeeld in Wassing (1968) met de vermelding 'Ndungu janusmasker met verenkleed, gebruikt in het regenritueel'.

Mavungu maskers worden ook afgebeeld in Pechuel-Loesche (1907: 313) en Frobenius (1898: fig. XXIV).
Français : Ce costume de plume et le masque d’accompagnement viennent du peuple Vili proche du Cabinda, vivant dans la zone frontalière avec la république du Congo. C’est un masque rare et spécial, dont il n’existe pas beaucoup d’exemplaires.

L’ensemble représente l’esprit Mavungu, également appelé Makungo ou Ndungu. Cet esprit représente les contradictions au sein d’une société, telles que celles entre l’homme et la femme, maître et esclave, jeunes et vieux, chasseurs et proies et, finalement, le bien et le mal, qui menacent de perturber l’équilibre dans la société. Parfois, il va à l’encontre de ces contradictions, et d’autres fois il les soutient. Cette caractéristique dualiste peut être trouvée dans les deux visages peints différemment du masque, qui est appelé par les connaisseurs une tête de janus. Les plumes offrent un endroit sûr pour l’esprit de rester. L’abondance des plumes souligne sa présence spirituelle.

Il y a différentes histoires ou légendes autour de l’esprit. C’est là que les tensions entre les personnages principaux sont centrales. Souvent, une solution est obtenue pour les forces surnaturelles.

Un exemple de l’utilisation du costume de plume est dans les rituels de fertilité. Cela comprendrait une face du masque qui est de l’esprit de pluie Nchanga, et l’autre d’Enomo, connecté à la saison sèche.

On parle aussi de l’utilisation du costume par un prêtre pendant les rituels funéraires de personnes de haut rang, comme une princesse. Pendant cette période de deuil, caractérisée par l’anarchie juridique et l’incertitude, le prêtre est le représentant du « gouvernement intérimaire » et peut faire tout ce qu’il juge bon. Cela met l’accent sur les valeurs et les normes normales de la société, qui doivent être respectées à nouveau plus tard.

Mavungu est l’un des esprits de premier plan dans l’histoire du culte Lemba, lié aux tensions du commerce côtier.

Selon les informations originales (136-46) du collectionneur, M. Anema, le nom natif du masque N’Doenga est et est "très ancien, et est utilisé pour traquer l’endroit où se trouve la pluie, s'il n’a pas plu depuis longtemps aux environs de la rivière Massabe ". Le masque remonte à l’ancien royaume de Loango sur les parties inférieures du fleuve Congo.

L'ethnographe Lindor Serrurier suppose dans 'Double masque avec tapis de printemps de Cabinda' que le double masque devrait représenter les esprits Nchanga (de la pluie) et Enomo (de la saison sèche). Peut-être vers la fin de la saison des pluies, le Nganga (médecin de la pluie) émergera avec le visage Enomo pour désamorcer la sécheresse et au moment où la pluie doit venir, il place Nchanga en face de son visage.

Serrurier mentionne un masque identique à Amsterdam dans son article. Cela doit avoir été cette copie et / ou A-11048 dans la période avant 1888 quand il a écrit son article.

À Rotterdam se trouvent également deux masques de ce type, dont l’un est représenté à Wassing (1968) avec les mots « masque de janus ndungu au plumage, utilisé dans le rituel de la pluie ».
Date entre 1850 et 1884
date QS:P571,+1850-00-00T00:00:00Z/7,P1319,+1850-00-00T00:00:00Z/9,P1326,+1884-00-00T00:00:00Z/9
Dimensions

170 x 78cm (66 15/16 x 30 11/16in.)

Overige afmetingen (Beide maskers): 38 x 25cm (14 15/16 x 9 13/16in.)
Numéro d’inventaire
A-11027
Notes
Nederlands:
Culturele Herkomst: Bafiote, Bavili, Chiloango, Fiote, Loango, Loango, Vili
Functionele categorie: complete costumes, complete kostuums, death and mourning, dood en rouw, representaties van het bovenaardse, representations of the supernatural, sociaal, politiek, juridisch, Social, political, judicial
Geografische Herkomst: Loango, Loango
Materiaal - hoofd: hout, veer
Materiaal - overig: plantaardig vezel, raffia, verf
Techniek: Beschilderd, Geknoopt, Gesneden, Met veren versierd
Source / photographe Collectie Stichting Nationaal Museum van Wereldculturen

Conditions d’utilisation

w:fr:Creative Commons
paternité partage à l’identique
Ce fichier est disponible selon les termes de la licence Creative Commons Attribution – Partage dans les Mêmes Conditions 3.0 (non transposée).
Vous êtes libre :
  • de partager – de copier, distribuer et transmettre cette œuvre
  • d’adapter – de modifier cette œuvre
Sous les conditions suivantes :
  • paternité – Vous devez donner les informations appropriées concernant l'auteur, fournir un lien vers la licence et indiquer si des modifications ont été faites. Vous pouvez faire cela par tout moyen raisonnable, mais en aucune façon suggérant que l’auteur vous soutient ou approuve l’utilisation que vous en faites.
  • partage à l’identique – Si vous modifiez, transformez, ou vous basez sur cette œuvre, vous devez distribuer votre contribution sous la même licence ou une licence compatible avec celle de l’original.
This file by Tropenmuseum was uploaded as part of the Share Your Knowledge project developed within WikiAfrica. WikiAfrica

Légendes

Ajoutez en une ligne la description de ce que représente ce fichier

Éléments décrits dans ce fichier

dépeint

image/jpeg

655d15db0f5d6bbf33824a7850b96e85770b0b21

171 786 octet

700 pixel

469 pixel

Historique du fichier

Cliquer sur une date et heure pour voir le fichier tel qu'il était à ce moment-là.

Date et heureVignetteDimensionsUtilisateurCommentaire
actuel21 juillet 2012 à 11:39Vignette pour la version du 21 juillet 2012 à 11:39469 × 700 (168 kio)M.casanova

La page suivante utilise ce fichier :

Métadonnées