Lupercus
Lupercus est nomen proprium tam veteris dei pastoralis Romani quam ministrorum qui eius sacra, Lupercalia dicta, ad Lupercal antrum die 15 Februarii quotannis peragebant.
De deo[recensere | fontem recensere]
Lupercus lupus-deus erat, ut nomen indicat, et simul hircus-deus : nam saepe cum Fauno et deo graeco Pane confundebatur. Praeterea statua eius pelle caprina amicta erat ; hircus et canis ei immolabantur et invocabatur ut pecus tueretur adversus lupos ac fertilitatem gregis augeret.
De sodalitate sacerdotum[recensere | fontem recensere]
Luperci erant sodalitas sacerdotum ex nobilissimis gentibus Romanis electorum. In duas manus antiquitus divisi erant : Luperci Fabiani et Luperci Quinctilii. Postea in honorem Gai Iulii Caesaris luperci Iulii quoque creati sunt.[1] Nobilissimi viri hoc sacerdotio fungebantur : exempli gratia Marcus Antonius ipse et magister lupercorum Iuliorum et consul erat cum Lupercalibus anni 44 a.C.n. diadema capiti Caesaris imposuit[2] (cum autem maior pars populi isti infausto spectaculo ingemeret, Caesar tunc quidem insigne regni aspernatus est).
De etymologia[recensere | fontem recensere]
Plures etymologiae propositae sunt :
- lupus + arceo, "qui arcet lupos"
- lupus + hircus, deus qui simul lupus et hircus est, semilupus et "semicaper".
- lupus + hirpus (haec vox in lingua Sabina lupum designat), lupus-deus communis Latinorum et Sabinorum, unde duae manus lupercorum, Fabiani et Quinctilii.
- lupus+ suffixum -ercus, ut noverca a nova ducta est. Haec ultima etymologia hodie plerisque placet.
Lupi-sacerdotes etiam in monte Soracte apud Sabinos noti sunt, unde fortasse nomen populi Hirpinorum ductum est.
Notae[recensere | fontem recensere]
- ↑ Cassius Dio 44.6
- ↑ Appianus, BC II,109. Cassius Dio, XLIV.11, XLV,30-34 et XLVI, 5 et 19.
Fontes[recensere | fontem recensere]
- Cassius Dio, libro XLV Historiae Romanae, cap. 30 necnon libro XLVI cap. 5 et XLIV cap. 11.
- Cicero Pro Caelio 26.
- Iustinus libro XLIII de Bellis Philippicis capitulo primo
- Ovidius, libro secundo Fastorum 267-450 et libro quinto 99-102.
- Plutarchus, Vita Romuli.
- Propertius, libro quarto Elegiarum I,25-26.
- Suetonius, De vita Caesarum, Divus Iulius capitulo 76 et Divus Augustus capitulo 31.
- Vergilius libro octavo Aeneidis 663.
Lege etiam (si placet)[recensere | fontem recensere]
- Johannes Bayet, La Religion romaine, Payot, 1956. (Francogallice)